-
1 nazwisk|o
n 1. (nazwa rodziny) surname, last name- nosił nazwisko Mierzejewski his surname was Mierzejewski- nazwisko po mężu the married name- przybrać a. przyjąć nazwisko po mężu to take one’s husband’s surname- proszę podpisać się całym nazwiskiem please sign your full name- okazało się, że używał fałszywego nazwiska it turned out he used a false name- nazwisko panieńskie maiden name- dzieci noszą nazwisko ojca the children use their father’s surname- mam na nazwisko Walczak my surname is Walczak- jak ona ma na nazwisko what’s her surname?- moje nazwisko Kowalski my name is Kowalski- mężczyzna nazwiskiem a. o nazwisku Krauze a man by the name of Krauze- ktoś woła mnie po nazwisku somebody is calling me by my surname- potrafiła po nazwisku wymienić wszystkich uczniów she was able to name all her pupils- znać kogoś z nazwiska to know sb by their surname- firmować coś swoim nazwiskiem to give a. lend one’s name to sth- ty dajesz nazwisko, my robimy resztę you’ll only give your name and we’ll take care of everything else- pod własnym/cudzym nazwiskiem under one’s own/an assumed name- wydał tomik wierszy, ale pod nazwiskiem matki he published a book of poetry but under his mother’s name- na czyjeś nazwisko in sb’s name, in the name of sb- ta karta jest na moje nazwisko this card is in my name- koperta zaadresowana na twoje nazwisko an envelope addressed to you2. (znana osoba) name- o jego twórczości zacząły pisywać wielkie nazwiska great a. big names started writing about his work- powoli stawał się nazwiskiem w środowisku lekarskim he was gradually making a name for himself in medical circles- nie musi być dobry, wystarczy, że ma nazwisko he doesn’t have to be good, his name is enough- była aktorką jeszcze bez nazwiska she was still an unknown actress- artysta o światowym nazwisku an artist of world renown- zdobyć a. wyrobić sobie nazwisko to make a name for oneself- dzięki temu filmowi zdobyła nazwisko that was the film that made her famous- □ nazwisko etykieta Literat. name which is an allusion to a character’s traitsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nazwisk|o
-
2 pod
Ⅰ praep. 1. (poniżej) under(neath), beneath, below- pod kredensem/parasolem under the sideboard/an umbrella- pod ziemią below (the) ground, under(neath) the ground- pod powierzchnią below a. under(neath) the surface- mieszkanie pode mną the flat below a. underneath mine- tunele pod centrum miasta tunnels under(neath) a. beneath the city centre- pod warstwą tynku beneath a layer of plaster- czuć piasek pod stopami to feel the sand under a. beneath one’s feet- zaglądałeś pod biurko? have you looked under the desk?- zginął pod kołami ciężarówki he died under the wheels of a lorry- jego córka wpadła pod samochód his daughter was run over a. hit by a car- włóż jakiś sweter pod płaszcz put a jumper on under your coat- na liście jego nazwisko było pod moim his name was underneath mine on the list- złożyć podpis pod petycją to sign a petition- pod jego piórem/pędzlem książk. in his rendition2. (obok, koło) at, by; (z nazwą geograficzną) near- pod drzwiami at a. by the door- pod ścianą by the wall- pod samym szczytem just below a. right beneath the summit- pod basztą/wzgórzem zamkowym at the foot of the tower/the castle hill- pod lasem at the edge of the forest- spotkajmy się pod kinem let’s meet outside the cinema- podwiózł mnie pod dom he drove me right home- podkradł się pod bramę he crept up to the gate- miejscowość pod Krakowem a place near Cracow- bitwa pod Waterloo the Battle of Waterloo- na lato wyjeżdżali zwykle pod Warszawę in the summer they usually stayed somewhere outside Warsaw3. (w kierunku przeciwnym do) against- pod wiatr against the wind- pod prąd against the current, upstream- płynąć pod prąd to go against the current także przen.- pod światło against the light- iść/patrzeć na coś pod słońce to walk/look at sth with the sun in one’s eyes- zrobić zdjęcie pod słońce to take a photo against the sun- pod górę uphill- ścieżka biegnąca pod górę an uphill path, a path going uphill4. (wskazujące na podporządkowanie) under- pod czyimś dowództwem/nadzorem under sb’s command/supervision- pod eskortą policji under police escort- państwo Franków pod rządami Karolingów the Frankish state under (the rule of) the Carolingians- tereny znajdujące się pod okupacją niemiecką areas under German occupation- pacjenci/uczniowie pod moją opieką patients/pupils in my care- córkę zostawili pod opieką babci they left their daughter in the care of her grandmother- przekazać projekt pod dyskusję to put forward a plan for discussion- poddać wniosek pod głosowanie to put a motion to the vote- mam pod sobą 20 pracowników I have 20 people under me- pod wiceministrem było pięciu dyrektorów there were five directors below the deputy minister5. (wskazujące na przyczynę, okoliczności) under- pod narkozą under a general anaesthetic- pod moją/jego nieobecność in my/his absence- pod (czyjąś) presją under pressure (from sb)- pod przymusem under duress książk. a. coercion- pod wpływem kogoś/czegoś under the influence of sb/sth- pod pretekstem ważnego spotkania under a. on the pretext of having an important meeting (to attend)- złamać się/ugiąć się pod ciężarem czegoś to break/buckle under the weight of sth także przen.- zeznawać pod przysięgą to testify under a. on GB oath- obiecał to zrobić pod słowem honoru he gave his word of honour that he would do it, he promised on his word of honour that he would do it- został aresztowany pod zarzutem kradzieży he was arrested on a theft charge a. on a charge of theft- nasze pozycje znalazły się pod silnym ostrzałem wroga our positions came under heavy enemy fire6. (wskazujące na konsekwencje) under- pod groźbą eksmisji under threat of eviction- pod karą grzywny under a. on penalty of a fine- pod karą śmierci on a. under pain of death, under a. on penalty of death- pod odpowiedzialnością karną under a. on penalty of law7. (z nazwą, tytułem) under- wiersz pod tytułem „Kot” a poem entitled ‘Cat’- operacja pod kryptonimem „Arka Noego” an operation code-named a. under the code name ‘Noah’s Ark’- kościół pod wezwaniem św. Augustyna a church dedicated to a. under the patronage of St Augustine- pod pseudonimem under a pseudonym- urodzić się pod znakiem Lwa/Raka to be born under the sign of Leo/Cancer- na liście figurowała pod nazwiskiem panieńskim she appeared on the list under her maiden name- co rozumiesz pod pojęciem feminizmu? what do you understand by the notion of feminism?8. (z adresem, numerem) at- muzeum mieści się pod numerem piątym the museum is located at number five- zanieś te bagaże pod ósemkę take this luggage to (room) number eight- więcej informacji uzyska pan pod numerem 913 you can find out more by ringing 913- zostaw dla mnie wiadomość pod tym numerem leave a message for me at this number9 (wskazujące na dopasowanie) kapelusz pod kolor płaszcza a hat to match the colour of the coat- musisz dobrać narzutę pod kolor zasłon you need to a. have to choose a bedspread to go with a. match (the colour of) the curtains- podkładać słowa pod melodię to put words to the music10 pot. (w stylu) in the style of, in imitation of- obrazy malowane pod Picassa pictures in the style a. in imitation of Picasso- napisał wypracowanie pod swoją polonistkę he wrote his essay the way his Polish teacher would like it11 (blisko) towards, toward US- pod wieczór towards the evening- pod koniec wieku/przedstawienia towards the end of the century/performance- mieć pod pięćdziesiątkę to be getting on for a. approaching fifty- temperatura dochodziła pod czterdziestkę pot. the temperature was approaching forty12 (z okazji) pot. to- wypijmy pod twoją czterdziestkę here’s to your fortieth birthday! pot.- pod nasze spotkanie! here’s to our little get-together! pot.- kieliszek wódki pod śledzika a glass of vodka to go with the herringⅡ pod- w wyrazach złożonych (niżej w hierarchii) sub-, under-- podtytuł subtitle- podsekretarz undersecretary* * *1. prep +instr1) ( poniżej) underpod wodą/ziemią — underwater/underground
pod spodem — below, underneath
2) ( obok) by3) ( w pobliżu) near4) ( dla wyrażenia przyczyny) under2. prep +accpod wpływem/przymusem — under the influence/pressure
1) ( kierunek) underpod wiatr/prąd — against the wind/stream
2) ( dla wyrażenia czasu)pod wieczór/koniec — towards the evening/end
3)pod warunkiem, że... — on condition (that)...; provided lub providing (that)...
książka pod tytułem... — a book entitled...
pod przysięgą — under lub on BRIT oath
pod karą/groźbą czegoś — on pain of/under threat of sth
* * *prep.+ Ins.1. (= poniżej) under; pod stołem under the table; pod ziemią underground; pod wodą underwater; pod spodem below, underneath; pod marynarką/płaszczem under one's jacket/coat; pod parasolem under the umbrella.2. (= tuż przy czymś) by; pod ścianą by the wall; pod drzwiami at the door; dom pod Londynem a house near London; bitwa pod Grunwaldem/Waterloo the battle of Tannenberg/Waterloo; pod ręką at hand; wszystkie potrzebne książki mam pod ręką all the books I need are at hand.3. ( w zwrotach wyrażających przyczynę) under; pod przymusem under pressure; pod wpływem czegoś under the influence of sth; pod naciskiem under duress; pod zarzutem czegoś on a charge of something; ugiąć się pod ciężarem czegoś be laden with sth, bend down under the load of sth; pod pretekstem czegoś under l. with the pretext of sth.4. (= pod nadzorem, opieką) under, in; pod czyimś przewodnictwem under the leadership of sb; pod kontrolą under control; pod czyimś kierunkiem under sb's supervision; pod czyimś dowództwem under sb's command; pod okiem wychowawcy under the tutor's supervision; statek pod polską banderą a ship under the Polish banner; urodzić się pod szczęśliwą gwiazdą be born under a lucky star.5. ( dla wyrażenia sankcji) under, on; pod groźbą czegoś under threat of sth; pod karą pozbawienia wolności under threat of imprisonment; zeznawać pod przysięgą testify on l. under the oath.6. ( w zwrotach wyrażających nazwy) kościół pod wezwaniem św. Tomasza St. Thomas Church, St. Thomas's Church, the Church of St. Thomas; powieść pod tytułem... novel entitled...; lepiej znana pod panieńskim nazwiskiem better known by her maiden name; piszę pod pseudonimem Kulis I write under the pen name of Kulis; kino pod nazwą Paladium Paladium movie-theater.7. ( w zwrotach wyrażających położenie) podpisać się pod listem/petycją sign a letter/petition; umieścić pieczęć pod umową stamp the contract/agreement.9. + Acc. ( w zwrotach wyrażających kierunek) under; pod stół under the table; pod prąd against the stream l. tide; pod wiatr against the wind; pod górę uphill; wpaść pod tramwaj/samochód/pociąg be hit by a streetcar/car/train, be run over by a streetcar/car/train.10. + Acc. (w zwrotach wyrażających czas, okoliczności) at, in; pod koniec lipca at the end of July; pod wieczór in the evening, towards (the) evening; pod twoją nieobecność in your absence; mężczyzna pod pięćdziesiątkę a man approaching l. nearing fifty.11. + Acc. ( w zwrotach wyrażających robienie czegoś na wzór czegoś) robić coś pod dyktando do what one is told by sb; dobrać zasłony pod kolor dywanu match the curtains with the carpet; malować pod kogoś paint for sb.12. + Acc. ( w innych zwrotach) oddać propozycję pod dyskusję submit the suggestion for discussion; wziąć coś pod rozwagę take sth into consideration; oddać projekt ustawy pod głosowanie submit the bill to a vote.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pod
-
3 pan
Ⅰ m (D panu, panie, Npl panowie) 1. (mężczyzna) man, gentleman- starszy pan an elderly gentleman- dzwonił do ciebie jakiś pan some man rang you (on the phone)- przyszło dwóch panów w sprawie ogłoszenia two men came about the advertisement2. (z imieniem, nazwiskiem, tytułem naukowym) dzwonił pan Jan Jan rang a. phoned- nagrodę wylosował pan Marek Brzoza and the prize goes to (Mr) Marek Brzoza- a teraz pan profesor Zasławski będzie mówił o… and now Professor Zasławski will speak about…3. (oficjalnie) sir; (mniej oficjalnie) you- proszę pana! czy to pański parasol? excuse me, sir! is this umbrella yours?- przepraszam, czy ma pan ogień? excuse me, have you got a light?- panowie, sytuacja jest poważna gentlemen, the situation is serious- kasetę wyślemy panu pocztą we’ll send you the cassette by post- dzwonił pana syn (Sir) your son rang- Szanowny Panie! (w korespondencji) Dear Sir…- panie władzo posp. officer- panie kierowco, dojadę tym autobusem na dworzec? pot. is this bus going to the station?- panie Janku, dyrektor pana wzywa Janek, the boss is calling you- widzi pan pot. you see- widzisz pan posp. see- widzi pan, to było tak… this is how it happened…- patrz pan, jaki chytry! posp. see how cunning he is!- panie starszy! przest., pot. waiter!4. (właściciel psa, kota) master- Burek! chodź do pana! Burek! come here!- psiak chodził wszędzie za swoim panem the little dog followed his master everywhere5. (ten, kto ma władzę) master- jej srogi ojciec był panem całej rodziny her strict father was master of the entire house6. (zatrudniający służbę) master- służący wypełniał każdy rozkaz swojego pana the servant attended to his master’s every need- pana nie ma w domu the master is out7. Hist. (możnowładca) lord 8. (nauczyciel) master- pan od matematyki/wuefu the maths/PE master9 sgt (Bóg) Pan Lord- nasz Pan (Chrystus) Our Lord- Pan z wami the Lord be with you- Pan Jezus Lord Jesus- Pan Zastępów the Lord of hostsⅡ panie inter. przest. to była kobieta, panie, palce lizać yes sir, she was a woman, I can tell you!- a ja go, panie (tego), złapałem za rękaw, panie (tego), i nie puszczam so I gets a. catches him by the sleeves, like, and I don’t let go, see? pot.- pan młody bridegroom, groom- pan i władca lord and master- być panem siebie a. swojej woli to be one’s own master- być panem u siebie to be independent- być/zostać panem sytuacji to be/to become master of the situation- jestem z nim na pan a. mówię mu (per) pan I’m not on first-name terms with him- być z polszczyzną za pan brat to have a good command of Polish- być z komputerem za pan brat to be computer-literate- być z kimś za pan brat to be on friendly a. good terms with sb* * *( = Polska Akademia Nauk) Polish Academy of Sciences* * *mpDat. i Loc. -u pl. - owie1. (= bliżej nieznany mężczyzna) gentleman; ( przy bezpośrednim zwracaniu się) you; pan w średnim wieku a middle-aged gentleman; jakichś dwóch panów some two gentlemen.2. ( władca) lord; pan lenny l. feudalny hist. liege; najjaśniejszy pan His Highness; być panem sytuacji be the master of the situation; być panem życia i śmierci be the master of life and death; być panem siebie be one's own man l. boss; być panem własnego losu be the captain of one's soul; być panem u siebie be one's own master; mój pan i władca żart. my lord and master; (co) pan każe, sługa musi the servant follows his master's orders; pan na włościach lord of the manor; znaj pana know your master.3. (= Bóg) God, Lord; Pan Bóg God; nasz Pan Our Lord; zasnąć w Panu rest in peace; Pan zastępów rel. Lord of Hosts; chwalcie Pana rel. exhalt ye the Lord; na chwałę Pana rel. to the glory of God; wzywać imię Pana nadaremnie rel. take the Lord's name in vain; strzeżonego Pan Bóg strzeże forewarned is forearmed; an ounce of prevention is worth a pound of cure; (świecić) Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek run with the hare and hunt with the hounds.4. szkoln. (= nauczyciel) master; pan od polskiego Polish teacher.6. ( oficjalna forma grzecznościowa) you; pan Jan Kowalski Mr Jan Kowalski; pan Kowalski Mr Kowalski; pan Jan Jan; pan profesor Professor; pan Kowalski (= nieokreślona osoba) Mr. Smith, Joe Public; niejaki pan Kowalski a certain Mr Kowalski, one Mr Kowalski; pan profesor Kowalski Professor Kowalski; proszę pana,... sir...; czym mogę panu służyć? (how) can I help you, sir?; to pana samochód? it that your car, sir?; pan pozwoli allow me; panie dyrektorze, telefon do pana Manager, a phone call for you; panie prezydencie Mr President!; panie przewodniczący Mr Chairman!; pan młody the bridegroom; być z kimś za pan brat be on familiar terms with sb, be palsy-walsy with sb; być z kimś na pan not address sb by his first name, not be on intimate terms with sb; nagi jak go Pan Bóg stworzył in his birthday suit; Pan Bóg nierychliwy, ale sprawiedliwy God comes with leaden feet, but strikes with iron hands; pan władza pot. officer; Piotruś Pan ( w bajce) Peter Pan.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pan
-
4 PAN
Ⅰ m (D panu, panie, Npl panowie) 1. (mężczyzna) man, gentleman- starszy pan an elderly gentleman- dzwonił do ciebie jakiś pan some man rang you (on the phone)- przyszło dwóch panów w sprawie ogłoszenia two men came about the advertisement2. (z imieniem, nazwiskiem, tytułem naukowym) dzwonił pan Jan Jan rang a. phoned- nagrodę wylosował pan Marek Brzoza and the prize goes to (Mr) Marek Brzoza- a teraz pan profesor Zasławski będzie mówił o… and now Professor Zasławski will speak about…3. (oficjalnie) sir; (mniej oficjalnie) you- proszę pana! czy to pański parasol? excuse me, sir! is this umbrella yours?- przepraszam, czy ma pan ogień? excuse me, have you got a light?- panowie, sytuacja jest poważna gentlemen, the situation is serious- kasetę wyślemy panu pocztą we’ll send you the cassette by post- dzwonił pana syn (Sir) your son rang- Szanowny Panie! (w korespondencji) Dear Sir…- panie władzo posp. officer- panie kierowco, dojadę tym autobusem na dworzec? pot. is this bus going to the station?- panie Janku, dyrektor pana wzywa Janek, the boss is calling you- widzi pan pot. you see- widzisz pan posp. see- widzi pan, to było tak… this is how it happened…- patrz pan, jaki chytry! posp. see how cunning he is!- panie starszy! przest., pot. waiter!4. (właściciel psa, kota) master- Burek! chodź do pana! Burek! come here!- psiak chodził wszędzie za swoim panem the little dog followed his master everywhere5. (ten, kto ma władzę) master- jej srogi ojciec był panem całej rodziny her strict father was master of the entire house6. (zatrudniający służbę) master- służący wypełniał każdy rozkaz swojego pana the servant attended to his master’s every need- pana nie ma w domu the master is out7. Hist. (możnowładca) lord 8. (nauczyciel) master- pan od matematyki/wuefu the maths/PE master9 sgt (Bóg) Pan Lord- nasz Pan (Chrystus) Our Lord- Pan z wami the Lord be with you- Pan Jezus Lord Jesus- Pan Zastępów the Lord of hostsⅡ panie inter. przest. to była kobieta, panie, palce lizać yes sir, she was a woman, I can tell you!- a ja go, panie (tego), złapałem za rękaw, panie (tego), i nie puszczam so I gets a. catches him by the sleeves, like, and I don’t let go, see? pot.- pan młody bridegroom, groom- pan i władca lord and master- być panem siebie a. swojej woli to be one’s own master- być panem u siebie to be independent- być/zostać panem sytuacji to be/to become master of the situation- jestem z nim na pan a. mówię mu (per) pan I’m not on first-name terms with him- być z polszczyzną za pan brat to have a good command of Polish- być z komputerem za pan brat to be computer-literate- być z kimś za pan brat to be on friendly a. good terms with sb* * *( = Polska Akademia Nauk) Polish Academy of Sciences* * *abbr.(= Polska Akademia Nauk) Polish Academy of Sciences.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > PAN
-
5 pod
pod [pɔt]I. prep +instr1) ( poniżej) unter +dat\pod oknem unter dem Fenster\pod wodą/ziemią unter dem Wasser/der Erde\pod spodem darunter, unten drunter ( fam)2) ( obok)\pod domem am [ lub vor dem] Haus\pod drzwiami vor der Tür3) ( w pobliżu) bei +datmieszkać \pod Poznaniem bei [ lub in der Nähe von] Posen wohnenbitwa \pod Grunwaldem die Schlacht bei Tannenberg ( im Jahre 1410)4) ( dla wyrażenia przyczyny) unter +datzałamać się \pod ciężarem unter einer Last zusammenbrechenznajdować się \pod wpływem czegoś sich +akk unter dem Einfluss von etw befinden\pod przymusem unter Zwang, gezwungen5) ( okoliczność) unter +datzeznawać \pod przysięgą unter Eid aussagen\pod groźbą [kary pieniężnej] unter Androhung [einer Geldstrafe]\pod warunkiem że... unter der Bedingung, dass...\pod nadzorem nauczyciela unter Aufsicht des Lehrers\pod czyjąś opieką unter jds Obhut [ lub Aufsicht]mieć kogoś \pod sobą ( pot) jdn unter sich +dat habenwystępował \pod nazwiskiem Nowak er trat unter dem Namen Nowak aufksiążka \pod tytułem... das Buch unter dem Titel...mieszkać \pod numerem piętnastym in der Nummer 15 wohnenII. prep +acc1) ( kierunek)\pod poduszkę unter das Kissen\pod prąd/wiatr gegen die Strömung/den Windiść \pod górę bergauf gehenwpaść \pod samochód angefahren [ lub überfahren] werden2) ( punkt końcowy)odprowadzić kogoś \pod dom jdn bis an die Haustür bringen\pod wieczór/koniec gegen Abend/Ende\pod czyjąś nieobecność während jds Abwesenheitmężczyzna \pod sześćdziesiątkę ein Mann, so an die Sechzig ( fam)4) ( dobór)szalik \pod kolor kurtki ein zur Farbe der Jacke passender Schal, ein auf die Farbe der Jacke abgestimmter Schal5) ( czynność)poddać wniosek \pod głosowanie den Antrag zur Abstimmung bringen
См. также в других словарях:
młody — młodzi, młodydszy 1. «o człowieku: mający te lata swego życia, które oddzielają okres dzieciństwa od wieku dojrzałego; o zwierzęciu: niedawno urodzony, niedługo żyjący; niestary» Młoda kobieta. Młody mężczyzna. Młodzi ludzie. Młody ptak. Młode… … Słownik języka polskiego
pan — m IV, DB. a, CMs. u, W. pannie; lm M. owie, DB. ów 1. «mężczyzna; często także o mężczyźnie eleganckim, wykształconym» Starszy pan. Eleganccy panowie. Pan w średnim wieku. Przyszedł jakiś pan. 2. «forma grzecznościowa używana przy zwracaniu się… … Słownik języka polskiego
pod — «przyimek łączący się z rzeczownikami (lub innymi wyrazami pełniącymi ich funkcję) w narzędniku lub bierniku» 1. «tworzy wyrażenia określające zlokalizowanie lub skierowanie czegoś poniżej jakiegoś przedmiotu oraz wyrażenia oznaczające przedmiot… … Słownik języka polskiego
